Euskararen jatorria oraindik ezezaguna den bitartean, euskaldunena nahiko argi geratu zen 2019ko martxoaren 15ean, Science aldizkarian "The genomic history of the Iberian Peninsula over the past 8000 years" artikulua argitaratu zutenean 111 egilek sinatua. Ikerketa Iberiar penintsulako 271 pertsonaren genomaren azterketa osoan oinarritzen da, horietatik 176 ordura arte gutxi ikertutako aldi batekoa: K. a. 2000. urtearen ondoren. Ehiztari-biltzaile garaian gizakirik antzinakoenen homogeneotasun genetiko handia aurkitu zuten. Ikerketaren arabera, Neolitikoan populazio iberiarraren ordezkapen genetikoa gertatu zen Anatoliako (gaur egungo Turkia) nekazarien etorreraren ondorioz, Mesolitikoaren amaieran ehiztari-biltzaileen populazioa ordezkatu zuena (K. a. 8000 urtetik K. a. 5500 urtera arte). Afrika iparraldearekin harremana izan zela frogatzen dute. 3.000 urte beranduago, Ekialdeko Europako estepetako artzain populazio bat (K. a. 2500 urtetik K. a. 2000 urtera arte) Neolitikoko nekazarien populazioaren % 40 ordezkatu zuen, eta gizonen ia % 100, hainbesteraino non gaur egungo populazioaren Y kromosomak (gizonena bakarrik) estepako jatorria duen. Pixkanaka, 400 urte inguru iraun zezakeen etapa batean, kromosomaren leinuak, eta ordura arte zeudenak, ia erabat ordezkatu zituen estepako jatorriko leinu batek, indoeuropar hizkuntzako eskualdeetara ez ezik, indoeuropar hizkuntzako eskualdeetara ere hedatu zena. Egungo euskaldunak duela 3.000 urte Iberiar penintsula osoan bizi izan ziren gizakien antzekoak dira genetikoki. Euskaldunak ehiztari-biltzaile Mesolitikoen edo nekazari Neolitikoen ondorengotzat jotzen zituzten teoria batzuek ez bezala, emaitzek erakusten dute euskaldunen arteko bereizketa geroago hasi zela, estepako artzainak iritsi ondoren. Izan ere, euskaldunek estepako artzainen gene ugarienetako bat erakusten dute. Aldiz, Iberiar penintsulako populazioei (greziarrak, erromatarrak edo musulmanak) eragin zieten ondorengo migrazioek nekez izan dute eraginik, eta isolatuta geratu ziren. Emaitza horrek deigarria da Euskal Herriaren erromanizazio bizia kontuan hartzen badugu eta Euskal Herriaren euskalduntze edo euskalduntze berantiarraren teoriaren alde egiten du. Teoria horren arabera, euskaldunek bizirik Frantziako erdialdeko Pirinioetan iraun zuten Erromatar Inperioak Euskal Herria menderatu duen mendeetan.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina